Nieuw erfrecht gaat in op 1/09/2018
IMPACT OP DE OVERDRACHT VAN FAMILIALE LANDBOUWBEDRIJVEN?
Omdat het huidige erfrecht nog gebaseerd is op een verouderd maatschappijmodel werd een grondige hervorming van het erfrecht doorgevoerd. De nieuwe regels zullen van toepassing zijn met ingang van 1 september 2018.
Enkele van de wijzigingen die werden doorgevoerd zijn van groot belang voor familiale ondernemingen en vennootschappen. Wie reeds bepaalde stappen heeft genomen in het kader van de overdracht van de familiale onderneming of vennootschap en hiervoor gebruik heeft gemaakt van schenkingen, kan best deze vermogensplanning opnieuw evalueren.
Waardering van de schenking
Bij een overlijden wordt het vermogen van de overledene opnieuw samengesteld. Er wordt bekeken wat de overledene nog had op het moment van overlijden, maar er wordt ook rekening gehouden met de schenkingen die de overledene tijdens zijn leven al heeft gedaan. Dit om na te gaan of alle wettige erfgenamen wel erven waar ze recht op hebben.
In het huidige erfrecht worden voorheen gedane schenkingen niet altijd op dezelfde manier gewaardeerd wanneer bij overlijden de evaluatie van de wettelijke reserve en van de gelijkberechtiging van de erfgenamen wordt opgemaakt. Schenkingen van onroerende goederen worden gewaardeerd op het moment van overlijden van de schenker, terwijl schenkingen van roerende goederen worden gewaardeerd op het moment van de schenking. Dit kan tot gevolg hebben dat niet alle kinderen volgens deze waarderingsregels op het moment van de evaluatie evenveel gekregen hebben, hoewel de ouders dit vooraf wel zo bedoeld kunnen hebben.
In de nieuwe regelgeving, en dus bij een overlijden op of na 1 september 2018, worden alle giften op hetzelfde moment gewaardeerd, namelijk op het moment van de schenking zelf. Deze waarde wordt dan geïndexeerd tot op het moment van overlijden. Er is dus geen onderscheid meer tussen de waardering van roerende en onroerende goederen.
Bij een schenking van een familiale onderneming of familiale vennootschap werd in de oude regeling reeds de waarde genomen op datum van de schenking. In het nieuwe erfrecht zal dit zo blijven, al zal ook hier een indexering worden toegepast tot op datum van overlijden van de schenker.
Daarnaast is er een belangrijke wijziging wanneer de begiftigde niet onmiddellijk het meesterschap verkrijgt over de ontvangen schenking. In dit geval wordt de waardering van de geschonken goederen bepaald op het moment dat het meesterschap overgaat op de begiftigde. Het meest gekende voorbeeld in dit geval is dat de schenker zich bij de schenking het vruchtgebruik voorbehoud. In het geval dat een landbouwer zijn landbouwonderneming schenkt met voorbehoud van het vruchtgebruik, zal er dus bij de erfenis rekening gehouden worden met de waarde van de geschonken onderneming op het moment van het einde van het vruchtgebruik. In veel gevallen zal dit bij het overlijden van de schenker zijn.
Deze nieuwe regels kunnen er dus voor zorgen dat uw vooraf opgemaakte erfenisplanning niet het resultaat heeft dat u beoogde.
Verklaring tot behoud
Het is dus belangrijk om na te gaan welke impact de nieuwe regels van de waardering en inbreng hebben op uw vermogensplanning en reeds gedane schenkingen. Wie de oude waarderingsregels liever behoudt, kan immers nog een verklaring tot behoud laten opmaken bij de notaris.
Aanvankelijk was voorzien dat men tot 1 september 2018 de tijd zou hebben om zo’n verklaring tot behoud te laten opmaken, momenteel wordt er echter gesproken over een verlenging van de termijn om deze verklaring te laten opmaken, zodat erflaters iets meer tijd krijgen om hun erfenis te herevalueren en eventueel aan te passen. Zo zou de termijn om een verklaring tot behoud op te maken eventueel verlengd worden tot 1 september 2019.
Toch wacht u best niet te lang om uw erfenisplanning te evalueren in het kader van de nieuwe wetgeving. Bij een overlijden na 1 september 2018 zullen immers de nieuwe regels van toepassing zijn indien er nog geen verklaring van behoud werd opgemaakt, ook al is de termijn om die verklaring op te maken nog niet verstreken.
Ga daarom tijdig na of zo’n verklaring van behoud voor uw situatie al dan niet opportuun is. Aarzel niet om uw accountant te contacteren om dit samen met u te bekijken.
